Jak przechowywać produkty
Owoce i warzywa
Najlepiej trzymać w temperaturze około 10 st C (niższa temperatura jest niewskazana dla owoców tropikalnych oraz pomidorów i ogórków). Warzywa i owoce przechowujemy w pojemnikach z niezbyt szczelną pokrywką umożliwiającą przepływ powietrza. Warzywa korzeniowe, ziemniaki oraz owoce o większej trwałości : jabłka można przechowywać kilka dni w dolnych półkach szafek. Jeżeli chcemy przechowywać owoce i warzywa przez dłuższy okres wymaga to odpowiedniego miejsca z temperaturą od 2 do 10 st. C. Przetwory owocowe i warzywne przechowujemy w temperaturze poniżej 15 st. C bez dostępu światła.
Mięso surowe, przetwory mięsne i drób
Surowe mięso najlepiej jest przechowywać po szybkim schodzeniu do temp 0-2 st. C. Zawsze przed włożeniem do lodówki mięso powinno być umyte i osuszone, najlepiej przechowywane w odpowiednich pojemnikach. Istotną rzeczą jest aby pamiętać o tym, że w lodówce surowe mięso nie powinno stać na tej samej półce co gotowe potrawy. Jeśli chcemy mięso przechowywać dłużej najlepiej je zamrozić poporcjowane. Możliwe jest również skropienie sokiem z cytryny co podnosi kwasowość na powierzchni i opóźnia rozwój drobnoustrojów. Z przetworów mięsnych najmniejszą trwałością charakteryzują się wyroby garmażeryjne i dlatego powinny być spożywane na bieżąco. Nietrwałe kiełbasy, jak np.: krakowska, parówki można przechowywać odpowiednio opakowane do 2 dni, wędzonki półtrwałe – toruńska, żywiecka do 4 dni, natomiast kiełbasy suche nawet do miesiąca. Należy pamiętać, że podczas przechowywania mięsa zachodzą także procesy dojrzewania. Obserwuje się utratę wagi związaną z odparowaniem części wody.
Ryby
Najlepiej zjadać w dniu zakupu, ewentualnie nazajutrz po oczyszczeniu, umyciu i umieszczeniu w odpowiednim pojemniku w temperaturze około 0 stopni. Ryby wędzone powinny być przechowywane na wyższych półkach. Owijając je w folię spożywczą unikniemy przechodzenia zapachu na inne potrawy. Ryba z konserwy nie powinna być w niej przechowywana po otarciu, najlepiej wówczas przełożyć ją na talerzyk. Surowe ryby możemy przechowywać dłużej po zamrożeniu. Przed zamrożeniem najpierw je myjemy, patroszymy. Rybę chudą możemy przechowywać znacznie dłużej po zamrożeniu nawet do 6- 8 miesięcy.
Jaja
Okres przechowywania jajek w lodówce może wynosić około 2-3 tygodnie. Nie proponowane jest gromadzenie jaj na zapas. Do przechowywania jajek większość lodówek ma przystosowane odpowiednie półki. Ważne jest to, że jaja przed włożeniem do lodówki nie powinny być myte (naturalna otoczka na skorupce, która jest barierą dla bakterii). W czasie długotrwałego przechowywania jaj do ich wnętrza przez pory skorupki wnikają bakterie. Ich rozwój zachodzi szybciej w żółtku, niż w białku. Prowadzi to do zmiany zapachu jajka, zwiększenie się komory powietrza i rozrzedzenia jaja.
Nabiał
Mleko i produkty mleczarskie ulegają szybkiemu psuciu się w wyniku działalności drobnoustrojów. Szybkość występowania zmian zależy od ilości i rodzaju mikroflory i temperatury przechowywania. Istotne jest przede wszystkim zapoznanie się z terminem przydatności do spożycia podczas zakupów. Mleko UHT oraz napoje mleczne w zamkniętych kartonach maj stosunkowo długie terminy ważności. A po otwarciu nadają się do spożycia bez przegotowania do 12 godzin. Jogurty i kefiry muszą być przechowywane w warunkach chłodniczych z terminem ważności jak na opakowaniu. Sery żółte przechowywane są przez kilka dni, do tego stosuje się folię spożywczą, a w przypadku dłuższego trzymania powinno się ser mrozić. Sery twarogowe są mało trwałe, obowiązuje termin ważności jak na opakowaniu zazwyczaj 48 h. Okres przechowywania twarogu wydłuży się jeśli zakupimy ten w hermetyczni zamkniętym opakowaniu foliowym.
Produkty zbożowe
Chleb jak i inne rodzaje pieczywa są produktami charakteryzującymi się małą trwałością, a proces psucia się spowodowany jest czerstwieniem lub pleśnieniem w wyniku których dochodzi do zmian smaku, zapachu i tekstury. Proces czerstwienia przebiega najszybciej w temperaturze bliskiej 0 stąd chleba nie przechowuje się w lodówce. Natomiast zamrożenie pieczywa do – 20 st. C hamuje procesy psucia się i umożliwia przechowywanie przez kilka miesięcy bez obawy o utratę walorów smakowych. Z ogólnie przyjętą formę przechowywani przetworów mącznych uważa się mrożenie i wykorzystuje się to w przypadku : pierogów, pyz, knedli ,ciast i pizzy
Tłuszcze
Olej może być przechowywany w lodówce do 2-3 miesięcy (najkorzystniej w temperaturze 4-6 st C, z ograniczonym dostępem światła). Najwięcej trudności sprawia przechowywanie masła, w którym zachodzą reakcje hydrolizy tłuszczów i uwalniane w ten sposób : lotne kasy tłuszczowe, aldehydy i ketony pogarszają jego jakość. Przetwory takie jak margaryna, masło powinny być trzymane w lodówce przez czas zgodny z terminem ważności umieszczony na opakowaniu. Smalec jest tłuszczem o większej trwałości. Jest mniej podatny na utlenianie i hydrolizę i dzięki temu w temperaturze -6 do -8 może być przechowywany nawet do 1 roku czasu. Podczas przechowywania produktów tłuszczowych zachodzą reakcje chemiczne i enzymatyczne, które powodują zmiany jakości prowadzące do jełczenia. Warunki takie jak : temperatura, światło, dostęp tlenu atmosferycznego oraz rodzaj opakowania decydują o czasie przechowywania tłuszczów.
Pokarm mamy
Czas przechowywania pokarmu kobiecego jest uzależniony od temperatury i tak 48 godzin w temperaturze 4 st. C (lodówka), w zamrożeniu do (-10) st. C przez około tydzień, a po zamrożeniu do (-18) st. C przez około 1/2 roku. Pamiętajmy! Pokarm kobiecy przechowujemy w butelce z odpowiednim atestem.
Potrawy domowe
Możemy przechowywać 2-4 dni w temperaturze poniżej 10 st. C. Najkorzystniejsze jest przechowywanie potraw kwaśnych : kiszonych , z dodatkiem pomidorów, kiszonej kapusty kiszonych ogórków. Za sprawą kwasu ograniczany jest rozwój drobnoustrojów. Dlatego niektóre potrawy (mięso w sosie) możemy zakwasić przez dodanie koncentratu pomidorowego. Zupy, sosy przechowujemy w lodówce po uprzednim zagotowaniu, ostudzeniu i umieszczeniu w odpowiednim pojemniku z przykryciem. Kiszonki przechowujemy w temp poniżej 10 st. Najlepszą temperaturą dla ogórków kiszonych jest 4-7 st. C, a kiszonej kapusty około 0 st. Przedłużony okres przechowywania w przypadku kiszonej kapusty spowoduje zmniejszenie zawartości witaminy C, a w przypadku ogórków utratę tekstury (twardości), rozwój drożdży i fermentację alkoholową.
WAŻNE INFORMACJE
- Salmonella jest to drobnoustrój, o którym wiele osób słyszało. Natomiast pałeczka Yersini jest mało znana pomimo jej rozpowszechnienia i możliwych zaburzeń przewodu pokarmowego związanych ze spożyciem Yersini.
- Bakterie mnożą się najszybciej w temperaturze od 7 do 60 st. C i w tym zakresie temperatur przechowujemy żywność jak najkrócej.
- Odgrzewanie produktów więcej niż 1 raz oraz wielokrotne chłodzenie i ogrzewanie powoduje straty witamin oraz stwarza dobre warunki do namnażania bakterii.
- Krytyczną fazą zamrażania jest przejście od temperatury -1 st. C do -5 st. C. Kiedy wymrożeniu ulega 50-95% wody zawartej w tkankach. Im szybciej przebiega zamrażanie tym jakość mrożonek jest wyższa. Podczas powolnego zamrażania ściany komórek są rozrywane przez powstające kryształki lodu, co prowadzi do wycieku zawartości komórek po rozmrożeniu, szczególnie w owocach. Szybkie zamrażanie powoduje powstawanie kryształek od wewnątrz komórek jak i w przestrzeniach międzykomórkowych, co powoduje małe zniszczenie błon komórkowych, a tym samym struktura produktu nie ulega większym zmianom. Zamrożone w warunkach domowych warzywa i owoce można przechowywać przez okres 1 roku w temperaturze – 18 st. C. Rozmrażanie natomiast powinno przebiegać powoli.
- Konserwy należą do najtrwalszych produktów spożywczych, niemniej jednak po otwarciu ulegają szybkiemu psuciu. Powinny być spożywane po otwarciu, przechowywane w lodówce przez krótki okres po wyjęciu z konserwy i ułożeniu na talerzyku, salaterce.
- Data przydatności produktów umieszczona na opakowaniu odnosi się do produktu zamkniętego, po otwarciu powinien być spożyty jak najszybciej.