Zmiany adaptacyjne
Zobacz również
W układzie krążenie dochodzi do zamknięcie się przewodu Botalla i otworu owalnego łączącego przedsionki serca. Powodem tego krew żylna zostaje oddzielona od krwi tętniczej. Krew ulega teraz utlenowaniu w płucach, które podjęły właśnie swoją funkcję. Z pierwszym oddechem rozprężeniu uległy pęcherzyki płucne, które swoją powierzchnią służą do wymiany gazowej. Serce bije z szybkością około 140 uderzeń na minutę i stopniowo zwolni do około 120 do końca I roku.
Fizjologiczny spadek wagi jest wynikiem utraty wody drogą parowania, przestawienia metabolizmu i związanych z tym zmian przemiany materii , wydalenia smółki oraz niewielkiej ilości pokarmu, którą początkowo otrzymuje noworodek. Naturalnie utrata nie powinna przekroczyć 10 % wagi urodzeniowej. Spadek w trzeciej lub czwartej dobie ulega zahamowaniu i od tego momentu powinniśmy obserwować systematyczne przybieranie wagi ciała. W 2 tygodniu życia noworodek powinien osiągnąć swoją wagę urodzeniową, a przyrost dobowy powinien sięgać 20- 30 g i w pierwszym miesiącu wynosić co najmniej 700 g.
Żółtaczka noworodków nie jest chorobą sama w sobie a objawem zmian adaptacyjnych nie wymagających leczenia. Jest powodem zwiększonej zawartości bilirubiny we krwi, co związane jest z rozpadem krwinek czerwonych i przemianą nośnika tlenu – hemoglobiny w bilirubinę. Zmiany składu elementów morfotycznych krwi w tym przypadku erytrocytów w okresie poporodowym polegają na zmniejszaniu się ich zawartości ( nie potrzebna jest ich taka ilość jak w łonie matki).
Stolce przejściowe związane są ze zmianą pokarmu kobiecego do którego dochodzi po kilku dniach. Siara zamienia się w mleko dojrzale. Zawiera ono znacznie więcej cukru zwanego laktozą (jest to dwucukier złożony z glukozy i galaktozy). To dość gwałtowne zwiększenie ilości wypijanej laktozy może wpływać na częstotliwość stolców. Z drugiej strony – w pierwszych dniach po urodzeniu dochodzi do kolonizacji, dotychczas jałowego, przewodu pokarmowego dziecka. Zmiany te mogą wywoływać luźniejsze, czasem obfite stolce, często spienione i popuszczanie w każdą pieluszkę. Stan ten jest całkowicie prawidłowy i nie wymaga żadnego leczenia, a stolce takie nazywamy przejściowymi.
Z uwagi na pałkę kwasu mlekowego – bakterię mającą ochronne działanie, która namnaża się w przewodzie pokarmowym noworodka karmionego piersią, stolce jego mają wyraźnie kwaśny odczyn i zapach. Ten typowy dla karmienia piersią zapach kupek niemowlęcia utrzymywać się będzie aż do czasu wprowadzenia innych pokarmów, tzn. zupy jarzynowej.
Zmiany hormonalne spowodowane są działaniem hormonów matki przedostających się do ustroju dziecka dochodzi do obrzęku sutków, który występuje niezależnie od płci i pojawia się w 2-3 dobie . Obrzęk trwa zazwyczaj do kilkunastu dni niemniej jednak może być widoczny nawet do kilku miesięcy od porodu. Czasami możemy zaobserwować niewielką ilość treści wydzielającej się z gruczołów dziecka. Zmiany w obrębie sutków nie wymagają zabiegów pielęgnacyjnych, a wyciskanie bądź stosowanie kompresów zdecydowanie niewskazane. W przypadku jednostronnego obrzęku z odczynem zapalnym zalecana jest wizyta lekarska. Innym objawem zmian hormonalnych występującym u dziewczynek jest przejściowe krwawienie z pochwy, występujące nie zawsze .
Zmiany skórne w okresie pierwszych dni to głównie znaczna suchość skóry noworodka występująca w związku z niewielką aktywnością gruczołów łojowych i potowych. Dlatego należy pamiętać o dużej wrażliwości skóry noworodka, które wymaga dodatkowych zabiegów pielęgnacyjnych – natłuszczania po każdej kąpieli
Pępowina po przecięciu jest zaopatrzona w klamerkę zamykającą. Zmienia swój kolor z biało-niebieskawego na czerwonawy i traci elastyczność stopniowo sztywniejąc i zasychając. Ostatecznie kolor pępowiny jest czarny. W 10 – 14 dniu od porodu dochodzi do odpadnięcia pępowiny , a w miejscu po niej widoczna jest ziarnina. Miejsce po odpadnięciu pępowiny wymaga utrzymywania w czystości oraz odkażania 60% spirytusem.
Odruchy noworodkowe
Dziecko reaguje na ostre dźwięki gwałtownym wyrzuceniem rozwartych szeroko ramion, którymi następnie wykonuje powolny ruch obejmowania. Jest to jeden z tzw. odruchów noworodkowych. Nazywa się odruchem Moro (od nazwiska badacza, który go opisał). Zanika między 3. a 4. miesiącem życia.
Pozostałe odruchy z tej grupy, o których powinnaś wiedzieć, to odruch chwytny, chodu automatycznego i pełzania.
Odruch chwytny zaobserwujesz, wkładając swój palec w dłoń noworodka. Zaciska on wówczas paluszki tak silnie, że można go unieść. Dotyczy również stóp – paluszki zaciskają się na twoim palcu, gdy uciśniesz na stopę u ich podstawy. Odruch ten zanika ok. 4 miesiąca.
Ujęte pod paszki, oparte obu stopkami o podłoże, nowo narodzone dziecko wykonuje nóżkami ruchy kroczenia. Odruch ten nazywa się chodem automatycznym i zanika najwcześniej, bo nie można go juz wywołać w drugim miesiącu życia. Ułożony na brzuszku noworodek, któremu przystawimy do stóp dłonie lub jakiś inny przedmiot np. tekturkę lub książkę – wykona ruch pełzania do przodu. Jest to tzw. odruch pełzania, który również zanika po ok. 3-4 miesiącach.
W pozycji na brzuchu potrafi też na moment unieść do góry główkę. Umiejętność tę traci jednakże już po około 2 tygodniach, ponieważ jest ona związana ze wzmożonym u noworodków napięciem mięśniowym.
- moro – gwałtowne wyrzucenie ramion przy głośnych dźwiękach,
- chwytny – zaciskanie dłoni noworodka przy włożeniu palca do rączki dziecka,
- chód automatyczny – po oparciu stópek o podłoże dziecko wykonuje ruchy nóżkami imitujące chód,
- odruch pełzania – przemieszczanie się do przodu na brzuch przy podparciu stópek o jakiś przedmiot,
- uniesienie główki – przy położeniu na brzuchu chwilowe oderwanie głowy od podłoża (zanika do 2 tyg.)